Phong tục cúng ông Công ông Táo truyền thống đầy ý nghĩa tại Việt Nam
Cứ đến ngày 23 tháng chạp hàng năm thì tất cả mọi người đều sắm cho mình một mâm cúng ông công ông táo thịnh soạn.
Ngày ông Công ông Táo là ngày quan trọng đối với mỗi người trên mảnh đất Việt Nam xinh đẹp. Ngày lễ được tổ chức vào ngày 23 tháng 12 (âm lịch), ngày mang ý nghĩa giáo dục về truyền thống trong các gia đình , thể hiện một nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc của người Việt Nam ta. Là ngày mà tất cả mọi người cùng nhau sum họp, cùng nhau làm nên một ngày lễ chỉn chu để tiễn Táo quân về trời với ước nguyện gia đình bình an và năm mới có nhiều khởi sắc hơn!
Ngày ông Công ông Táo được bắt nguồn từ đâu?
Trong quan niệm của người Việt, mọi người đều tin tưởng rằng các vị thần. Đều sẽ mang đến những điều may mắn tốt đẹp nhất đến với gia đình bạn. Táo quân theo tín ngưỡng dân gian Việt Nam thì có nguồn gốc thì 3 vị thần đó là Thổ Công,Thổ Địa và Thổ Kỳ. Nhưng được người Việt Nam ta việt hóa thành “hai ông một bà” hay gọi chung là Táo quân. Sự tích Táo quân được lưu truyền bằng cách truyền miệng nên có nhiều dị bản. Sau đây tôi sẽ cho các bạn biết câu chuyện như sau:
Ngày xửa ngày xưa, ở một ngôi làng nọ có một đôi vợ chồng vợ là Thị Nhi còn người chồng là Trọng Cao. Tuy họ rất yêu thương nhau nhưng sống với nhau mãi mà không có con. Vì vậy lâu dần Trọng Cao luôn xô xát dằn vặt vợ. Vào một ngày nọ vì một chuyển nhỏ mà Trọng Cao đã đánh và đuổi Thị Nhi đi. Cô lang thang đến một nơi khác, gặp gỡ Phạm Lang và kết thành vợ chồng. Còn Trọng Cao sau khi nguôi giận. Thì biết mình đã sai và lên đường tìm kiếm Thị Nhi. Nhưng ngày dài đường xa nên Trọng Cao cũng sớm hết tiền, hết gạo và trở thành người ăn xin.
Tới một ngày nọ, Trọng Cao lại xin ăn đúng nhà của Thị Nhi. Tuy tiều tụy nhưng cô vẫn nhận ra chồng cũ của mình và mời anh vào nhà ăn cơm. Đúng lúc đó Phạm Lang quay về, cô đành giấu Trọng Cao vào đống rơm rạ sau vườn nhà để tránh hiềm nghi. Không may tối hôm ấy Phạm Lang thấy hết phân bón bèn đốt đống rơm để lấy tro bón cho cây. Thị Nhi thấy chồng cũ mình bị thiêu trong đống rơm bèn nhảy vào. Thấy thế Phạm Lang vì thương xót cho vợ cũng nhảy vào theo.
Và thế là cả ba người đều bị thiêu rụi trong đống lửa. Ngọc Hoàng thương xót và cảm thấy 3 người họ có tình có nghĩa với nhau nên phong họ là “ Định phúc Táo quân”. Ngọc Hoàng phong cho Phạm Lang là Thổ Công quản thúc việc bếp núc. Phong Trọng Cao là Thổ Địa trông coi việc trong nhà còn những việc chợ búa thì do Thổ Kỳ (Thị Nhi) đảm nhiệm.
Ý nghĩa của nghi lễ cúng ông Công ông Táo
Ngày ông Công, ông táo là ngày rất quan trọng trong những ngày cuối năm của người Việt Nam ta. Theo quan niệm dân gian thì ông Công, ông Táo vốn sống ở trên thiên đình. Và được ông trời phái xuống nhân gian ghi chép lại những việc thiện, việc ác của con người. Và cứ đến ngày 23 tháng chạp thì các vị Táo lại cưỡi cá chép hóa rồng bay lên chầu trời. Để báo cáo lại những sự việc đã xảy ra trong suốt thời gian qua. Từ đó làm căn cứ để cho thiên đình định tội cũng như thưởng phạt cho con người dưới trần gian một cách phân minh nhất. Cho đến đêm giao thừa, các vị táo quân mới trở lại dương gian. Để tiếp tục công việc trông coi bếp lửa cho các gia đình.
Cũng chính vì như vậy mà cứ đến ngày ông Công ông Táo (ngày 23/12). Thì tất cả mọi người đều làm lễ cúng cá chép cho các vị Táo quân. Thường thì mỗi gia đình chuẩn bị 1- 3 con cá chép sống rồi làm lễ “ phóng sinh” ở ao, hồ, sông, suối với ý nghĩa là đưa ông Táo về trời.
Bên cạnh đó, theo tâm linh cá chép hóa rồng là một điềm lành. Nó tượng trưng cho sự thăng hoa, biểu tượng cho sự kiên trì, bền bỉ và tinh thần vượt khó, vượt khổ của con người. Để vươn tới thành công cũng như những điều lớn lao, những điều tốt đẹp hơn phía trước.
Lễ phóng sinh cá chép không chỉ là một lễ nghi mà nó đã trở thành một nét văn hóa. Một phong tục tập quán của người Việt Nam ta. Đồng thời, ngày này còn thể hiện lòng từ bi, sự tôn trọng đối với các vị thần.
Dù bận rộn với cuộc sống bộn bề ngoài kia nhưng mỗi gia đình đều sẽ cố gắng chuẩn bị một mâm cỗ cúng ông công ông táo thịnh soạn nhất. Để cúng ông Công ông Táo nhân ngày 23 tháng chạp này. Với một mong ước năm sau gia đình mình làm ăn. Sẽ phát đạt hơn, no đủ hơn và có thật nhiều khởi sắc.
Vậy những lễ vật cần chuẩn bị cho lễ tiễn ông Công ông Táo chầu trời là gì?
Mũ ông Công ba cỗ hay ba chiếc
- Hai mũ của ông Táo ông: Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn.
- Mũ của Táo bà sẽ không có cánh chuồn.
Nhưng nói chung thì các mũ này đều có màu sắc sặc sỡ, tươi trẻ. Có nhiều trang sức và các gương nhỏ hình tròn. Để tiện trong lễ cúng thì người ta chỉ cúng tượng trưng một cỗ mũ ông công mà thôi. Hay còn có kèm thêm một chiếc áo và thêm cả 1 đôi hia. Đôi hia thì được làm bằng giấy, mũ có màu sắc thay đổi theo ngũ hành từng năm. Cụ thể là:
- Ta dùng màu vàng đối với năm hành kim
- Màu trắng được dùng trong năm hành mộc
- Năm hành thủy thì ta dùng màu xanh
- Màu đỏ được dùng vào năm hành hỏa
- Cuối cùng màu đen dùng với năm hành thổ
Về phần lễ vật cúng ông công ông táo
- 1 đĩa gạo
- 1 đĩa thịt luộc
- 1 đĩa muối
- 1 đĩa giò
- 1 đĩa xôi gấc
- 1 đĩa hoa quả
- 1 đĩa xào
- 1 ấm trà
- Rượu (3 chén)
- Lá trầu, quả cau
- 1 xấp giấy tiền, vàng mã
- 1 lọ hoa tươi
- 1 con cá chép rán hoặc cá sống
- Hương, đèn, nến,…
Ngoài ra một số gia đình chủ động thay đổi các món khác đi cho phù hợp với phong tục tập quán nơi mình sinh sống và nề nếp gia đình. Một số gia đình nhà có nhiều trẻ nhỏ thì họ thường cúng ông Công ông Táo. Một con gà luộc thay cho đĩa thịt lợn luộc .Với ngụ ý rằng mong cho con cháu nhà mình lớn lên sẽ có nhiều nghị lực, thông minh, khí chất hiên ngang như con gà vậy!
Cá chép cúng ông Táo
- Hình ảnh con cá chép tượng trưng cho phương tiện tiễn các vị Táo quân bay lên chầu trời. Trong xã hội hiện đại như ngày nay thì không nhất thiết cúng bằng cá chép sống. Mà chúng ta có thể thay thế bằng cá làm từ giấy.
Bài cúng ông công ông táo chuẩn tâm linh
Cúng tiễn ông Công ông Táo vào giờ nào thì tốt ?
Thường thì lễ cúng các vị Táo sẽ được tiến hành vào trước 12h trưa ngày 23 tháng 12 (âm lịch). Bởi vì theo quan niệm xưa thì sau 12 giờ trưa thì ông Táo đã lên chầu trời. Rồi nên sẽ không thể nhận được các lễ vật mà gia đình chúng ta cúng nữa. Chính vì thế dù có bận bịu đến đâu thì các bạn nên sắp xếp một cách hợp lí để tổ chức lễ tiễn.
Trong lúc khấn người ta thường sẽ không cầu mong cho gia đình mình giàu sang phú quý, tài lộc vô biên. Mà chỉ xin ông Táo sẽ bẩm báo những điều tốt đẹp của gia đình cho Ngọc Hoàng. Để tránh bị trách phạt từ các vị thần và bình yên an ổn trong năm tới.
Cúng ông Công ông Táo ở đâu ?
Việc cúng Táo quân ở đâu thì nó lại phụ thuộc vào hoàn cảnh gia đình. Phong tục tập quán nơi bạn đang sinh sống.
- Nếu nhà nào mà có bàn thờ ông Táo tại bếp. Thì ta nên đặt mâm cỗ cúng ngay tại trong bếp luôn.
- Nếu nhà bạn không có bàn thờ ông Táo riêng thì mâm cúng đặt chung vào bàn thờ gia tiên. Chứ tránh trường hợp để mâm cúng ông táo ở ngoài sân hay ngoài ban công.
Lưu ý:
- Hướng đặt bàn thờ không quá quan trọng miễn sao nơi đặt mâm cỗ cúng ông công ông táo. Phải là chỗ tốt tránh áp lưng hoặc quay về phía nhà vệ sinh là được.
- Mâm cỗ không đặt nặng vào vấn đề lễ vật nhiều hay ít mà chỉ cần gia chủ. Có sự chân thành và lòng thành kính thì các vị thần sẽ phù hộ độ trì cho gia đình.
Ngày 23 tháng chạp ta nên kiêng kị điều gì?
- Không làm lễ cúng các vị Táo sau ngày 23 tháng chạp, có thể cúng trước ngày 23. Hoặc đúng ngày nhưng nhất thiết không được cúng sau. Cúng sau sẽ chẳng có ý nghĩa gì vì sẽ làm lỡ thời gian các Táo lên chầu trời và thực hiện công việc bẩm báo của mình rồi.
- Không dâng cúng Táo quân các món như: Thịt chó, thịt chim, thịt ngan, thịt ngỗng, thịt vịt,trâu, bò, dê,…
- Trong lúc khấn kiêng kỵ việc xin tài lộc từ các Táo để không làm giảm công đức của gia chủ.
- Kiêng kỵ ném cá chép từ trên cao (cầu, đường,..) xuống. Vì khi rơi từ trên cao xuống thì sẽ tạo ra sức ép rất lớn và dễ gây ra hiện tượng cá không thể sống được.
- Khi khấn cần phải nghiêm túc, không cười đùa cợt nhả. Có thế mới thể hiện được tấm lòng thành kính của gia chủ.
Đặt mâm cỗ cúng ở đâu uy tín nhất ?
Do nhu cầu của khách hàng nên dịch vụ Đồ Cúng xin hân hạnh cung cấp các đồ cúng, lễ cúng phục vụ cho quý khách vào ngày ông Công ông Táo. Chúng tôi tin rằng với sự chuyên nghiệp và đầy đủ kinh nghiệm. Thì sẽ mang đến sự hài lòng cho quý khách về dịch vụ mâm cúng. Còn chần chờ gì nữa hãy liên hệ ngay cho chúng tôi để nhận ưu đãi ngay thôi!
Trên đây là bài viết mà tôi cung cấp đầy đủ cho các bạn những kiến thức cần thiết. Về ngày cúng công Công ông Táo vào ngày 23 tháng chạp (âm lịch) hằng năm. Vì vậy tôi mong các bạn có đủ tri thức để chuẩn bị cho gia đình mình một mâm cỗ cúng thịnh soạn.
Chúc bạn và gia đình có một ngày lễ thành công và hạnh phúc bên nhau. Chúc các bạn trong năm tới sẽ gặt hái được nhiều thành công và gặp thật nhiều may mắn!