Nguồn gốc và ý nghĩa từ câu chuyện sự tích Tết Trung Thu của người Việt

Sự tích Tết Trung Thu thực chất là những câu chuyện đầy thú vị về các nhân vật được dân gian ta lưu lại và truyền đạt cho con cháu. 

Từ lâu, Tết trung thu đã trở thành một dịp đặc biệt không thể thiếu trong nét đẹp văn hóa của người Việt. Tết thường được diễn ra vào khoảng tháng 8 hằng năm. Đây cũng là dịp giúp cho gia đình có cơ hội sum vầy với nhau, tổ chức cắm trại, phá cỗ,… Vậy thì từ bao giờ mà sự tích Tết Trung Thu lại trở thành nét văn hóa không thể thiếu của người Việt? Mời bạn đọc cùng theo dõi tiếp bài viết dưới đây.

Nguồn gốc của những câu chuyện từ sự tích Tết trung thu

Theo sử sách đã ghi chép, Tết Trung thu đã có khoảng 2.000 năm về trước. Từ thời cổ xưa, các vị vua chúa đã cho người dân tế mặt trời vào mùa xuân, mùa thu là mặt trăng. Đồng thời, người ta cũng quan niệm rằng, ngày 15 tháng 8 Âm lịch là ngày “lành” để làm lễ tế thần mặt trăng.

Tết trung thu không chỉ có ở nước ta mà nó còn được một vài nước Châu Á thực hiện. Tục lệ ăn bánh hình mặt trăng vào ngày Tết Trung thu là tục lệ của người Trung Quốc có cách đây khoảng hơn 1.000 năm.

Vào ngày này, người Việt có cơ hội đoàn viên, cùng nhau ăn bánh và thưởng thức ánh trăng thu cùng bầu không khí ấm áp của đêm rằm. Đây còn là dịp để cho các em rước đèn, múa sư tử hoặc múa lân.

Tại Việt Nam, sử sách không nói rõ ngày Tết trung thu có từ bao giờ. Chỉ biết rằng, nó có khoảng từ mấy trăm năm về trước. Vào tháng 8 âm lịch, các khu chợ đã trưng bày các mặt hàng Trung thu màu sắc như lồng đèn, bánh nướng, bánh dẻo,… Người mua, người xem kéo nhau đến như trẩy hội. Ngoài ra còn có các loại đồ chơi, đồ trang trí, các loại mặt nạ, đầu lân sư tử.

Các câu chuyện về sự tích Tết trung thu

Đối với người Việt, kho tàng các câu chuyện sự tích nhiều vô kể. Nó được dân gian ta ghi chép và truyền lại cho con cháu những giá trị đạo đức từ những câu chuyện này. Trong đó, Tết trung thu cũng là dịp bắt nguồn từ những sự tích đầy thú vị.

Sự tích chị Hằng Nga

Vào thời xa xưa, trên trời bỗng xuất hiện 10 ông mặt trời thi nhau tỏa ánh sáng xuống mặt đất. Cho đến nỗi hơi nóng đến bốc khói, biển hồ khô cạn, con người dường như không thể sống nổi. Điều này đã làm kinh động đến một vị anh hùng. Người tên là Hậu Nghệ.

Vị anh hùng này đã trèo lên đỉnh núi Côn Lôn. Hậu Nghệ dùng thần lực giương cây nỏ thần bắn rụng tới 9 ông mặt trời. Anh ta liền lập công lớn và nhận được sự tôn kính, yêu mến của mọi người. Từ đó có rất nhiều chí sĩ đã tìm đến anh ta để tầm sư học đạo. Trong số đó có Bồng Mông- kẻ tâm thuật bất chính.

Sau đó, Hậu Nghệ lấy một người vợ vẻ ngoài xinh đẹp, tính tình tốt bụng. Cô ấy có tên là Hằng Nga. Điều này khiến cho mọi người càng thêm ngưỡng mộ đôi vợ chồng trai tài gái sắc.

Cho đến hôm nọ, Hậu Nghệ đến núi Côn Lôn thăm bạn. Anh ta tình cờ gặp được Vương mẫu nương nương. Bèn xin Vương mẫu bạn thuốc trường sinh bất tử. Tuy nhiên, Hậu Nghệ lại không nỡ rời xa vợ hiền, đành đưa thuốc cho vợ cất giữ. Hằng Nga cất thuốc nhưng không ngờ đã bị 1 tên học trò là Bồng Mông nhìn thấy.

Bồng Mông với tâm địa xấu xa. Khi thầy dẫn các học trò lên núi học thì anh ta liền kiếm cớ đau bụng và xin ở lại. Ngay sau đó, Bồng Mông tay cầm bảo kiếm, đột nhập uy hiếp Hằng Nga đưa ra thuốc bất tử. Trong lúc nguy cấp, Hằng Nga lấy thuốc và uống hết.

Hằng Nga xuất hiện trên cung trăng

Hằng Nga uống thuốc xong, người bỗng nhẹ lên và rời khỏi mặt đất, bay lên trời. Tuy nhiên, Hằng Nga lại còn nhớ chồng, nên chỉ bay đến mặt trăng- nơi gần nhất với nhân gian và trở thành tiên.

Tối hôm đó, khi Hậu Nghệ về nhà, không thấy vợ đã đau khổ, ngửa cổ lên trời đêm và gọi tên vợ hiền. Lúc này, anh kinh ngạc phát hiện trăng hôm nay đặc biệt sáng ngời và lại có một bóng người trông giống Hằng Nga. Hậu Nghệ vội vã sai người đến hậu hoa viên- địa điểm mà chị Hằng yêu thích, lập bàn hương, đặt các món ăn và trái cây Hằng Nga yêu thích để làm lễ tế.

Từ đó trở đi, mọi người đều làm như vậy để cầu xin Hằng Nga tốt bụng ban cho may mắn và bình an. Câu chuyện này như vậy mà truyền đi khắp trần gian và mọi người đều biết đến.

Sự tích chú Cuội

Ở một miền đất nọ, có một người tiều phu có tên là Cuội. Hôm đó, anh vào rừng và mang về 1 cây đa có thể “cải tử hoàn sinh”. Đây được coi là cây thuốc vô cùng quý hiếm. Với cây thuốc này, Cuội có thể cứu sống được rất nhiều người. Nếu ai đang trong cơn hấp hối, Cuội lại mang lá cây đến tận nơi cứu chữa. Vì thế mà tiếng tăm của anh đã được truyền đi khắp nơi.

Không lâu sau, anh lấy vợ. Tuy nhiên, vợ của anh khi thấy chồng chăm chút cây thuốc quý hơn mình bèn nảy lòng ghen ghét. Vào một ngày, khi chồng đi rừng kiếm củi, chị ra vườn, tưới nước bẩn để cây chết. Không ngờ vừa tưới xong, mặt đất rung chuyển, cây lắc mạnh, gió thổi ào ào. Cây đa tự bật gốc và bay từ từ lên trời.

Vừa khi Cuội về nhà và thấy vậy liền hốt hoảng nhảy đến để níu cây lại. Tuy nhiên, khi này, cây đã rời khỏi mặt đất quá đầu người. Anh Cuội chỉ kịp móc rìu vào rễ nhưng cây vẫn cứ bốc lên không thể cản nổi. Từ đó Cuội và cây cứ vậy bay vút lên đến cung trăng.

Từ đó, khi nhìn lên mặt trăng, người ta sẽ thấy một vết đen hình cây cổ thụ và có người ngồi dưới gốc. Tương truyền rằng đó là hình chú Cuội ngồi gốc cây đa.

Sự tích Tết Trung Thu về Thỏ ngọc

Ngày xưa, có thời điểm bị mất mùa, người và vật đều chết đói. Các con vật lúc này đã tàn sát lẫn nhau. Bản tính yếu đuối của thỏ nên không thể kiếm được thức ăn, chỉ cần thò đầu ra là bị loài khác ăn thịt. Chúng đành nằm ở một nơi kín và nhịn đói.

Khi đó lại vào thời điểm lạnh rét. Chúng lại rủ nhau tới một đống lửa và nằm quanh đó nhìn nhau, hoen lệ. Bỗng một con thỏ vì thương đồng loại nên đã nhảy vào đống lửa tự thiêu để đồng loại có cái ăn. Vừa lúc đó thì đức Phật đi qua chứng kiến được cảnh này đã thầm khen nghĩa khí và nhặt nắm xương tàn hoá phép cho nó với thân hình toàn ngọc trong sáng. Sau đó đưa nó lên cung Quảng Hàn và cho nó lưu lại ở đây.

Sự tích bánh Trung thu

Vào ngày rằm tháng 8, tại một vương quốc nọ, có một vị vua đang cùng hoàng hậu uống trà, thưởng nguyệt. Bỗng chợt cảm thấy có món bánh ngon kỳ lạ. Nó có hình tròn, có hoa văn khắc trên đó. Vì thế, ông đặt tên cho nó là bánh Nguyệt. Từ đó, loại bánh này được sử dụng rộng rãi khắp kinh thành cho muôn dân hưởng phúc.

Từ đó, bánh trung thu đã trở thành món ăn phổ biến trong ngày rằm  cho tới hiện đại. Trong ngày này, mọi thành viên gia đình đều tụ họp với mâm bánh nướng, bánh dẻo.

Sự tích múa lân và ông Thổ Địa

Tương truyền rằng, vị thần Thổ địa thường ban phước lành với sự giàu có. Ông dụ con Kỳ Lân xuống nhân gian để giúp đỡ dân lành. Với tâm ý giúp cho họ được hưởng thái bình, làm ăn phát đạt.

Vì thế, cứ mỗi dịp tết trung thu, con Kỳ lân sẽ theo sau ông Địa để được ông phe phẩy quạt mo, tươi cười ban phước lộc xuống cho buôn làng.

Sự tích Ngô Cương đốn cây   

Vào những đêm trăng rằm, mỗi khi ngẩng đầu lên, chúng ta thường thấy có một bóng đen giống như một người đang đứng dưới gốc cây. Có người thì nói rằng đó là hình chú Cuội với cây đa quý. Lại có người tương truyền rằng, vào đời Đường (Trung Quốc), trên mặt trăng có một cây quế kích thước lớn tới 500 trượng.

Khi đó, có người tên Ngô Cương là một tiều phu muốn trở thành tiên nhưng lại không chịu học. Lúc này, Ngọc Hoàng rất tức giận bèn sai anh ta: “Nếu đốn ngã được cây quế trên mặt trăng thì sẽ được đắc đạo thành tiên”. Nhờ câu lệnh này của Ngọc Hoàng mà Ngô Cương đã bắt tay vào việc đốn ngã cây quế thần.

Tuy nhiên, cứ mỗi nhát chém vào thân thì cây lại lập tức liền ngay lại. Ngày qua ngày, ước mơ đắc đạo thành tiên của anh dần mờ nhạt. Từ đó đã có câu chuyện về cái bóng trên mặt trăng với hình người đang miệt mài đốn cây. Đó là Ngô Cương đang hy vọng một ngày nào đó sẽ đạt được ước nguyện của mình.

Những câu chuyện cổ tích về ngày Tết trung thu tuy không hẳn là có thực nhưng nó được ông bà ta truyền lại với rất nhiều ý nghĩa và giá trị nhân văn. Đồng thời hình thành nên những nét đẹp truyền thống quý báu của người Việt.

Đồ cúng chuyên làm đồ cúng ngày Rằm chất lượng, giá tốt

Để có một ngày Tết trung thu thật vui và ý nghĩa thì không thể thiếu những mâm cúng, mâm cỗ để cho các thành viên trong gia đình có dịp quây quần bên nhau. Đồng thời tỏ lòng thành kính với các vị Thần, tổ tiên cùng giữ gìn truyền thống đẹp đẽ của dân tộc.

Đồ cúng hân hạnh góp phần nhỏ của mình giúp cho khách hàng có được ngày Tết thật trọn vẹn bằng những mâm cúng thật chất lượng và đầy đủ. Lễ vật mà chúng tôi chuẩn bị cam kết an toàn vệ sinh và có giá thành phù hợp. Ngoài ra, chúng tôi còn hỗ trợ vận chuyển và giúp khách hàng chuẩn bị đồ cúng rằm sao cho chuẩn xác và đúng phong tục nhất.

Trên đây là những câu chuyện về sự tích Tết trung thu cùng nguồn gốc và ý nghĩa mà Đồ cúng đã đem đến. Hy vọng sẽ cho bạn những kiến thức tổng quát và cụ thể để hiểu rõ hơn về nét đẹp văn hóa dân gian Việt Nam. Ngoài ra, để tổ chức được một bữa tiệc Trung thu thật ý nghĩa và trọn vẹn, các bạn có thể tham khảo các mâm cúng rằm

Xem chi tiết mâm cúng rằm tại đây: